Energiebesparing: begin gewoon!

Martin Kloet (foto) is Projectleider bij MKB Nederland en is mede betrokken bij diverse initiatieven om ondernemers aan te sporen tot energiezuinige en duurzame alternatieven. Nu is het Klimaatakkoord van Parijs wellicht niet jouw eerste prioriteit, maar tegen een besparing van gemiddeld 10 tot 15 procent op je energierekening zeg je ook geen nee, toch?

Klimaat op de actielijst
Als lobbyorganisatie is MKB Nederland erop gericht om ondernemers te ondersteunen, vertelt Martin. “Onze inspanningen zijn bedoeld om het ondernemen zo gemakkelijk mogelijk te maken. We benoemen echter ook de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de door de Tweede Kamer gestelde doelen. Nu is het klimaat doorgaans geen thema dat ondernemers bovenaan hun actielijst zetten, omdat het niet direct gerelateerd is aan hun product of dienst. Aan de andere kant merken we dat veel ondernemers wel wíllen verduurzamen, maar niet goed weten wat zij kunnen doen en hoeveel tijd of investeringen ermee gemoeid zijn. Samen met onze partners helpen wij hen bij het verkrijgen van die kennis. Wij laten zien welke concrete mogelijkheden er zijn en ook wat het hun kan opleveren. Waar nodig maken wij ons hard voor aanvullende subsidies of financieringsmogelijkheden.”

Juist nu meer tijd
“De coronacrisis heeft een soort tweedeling teweeggebracht in het bedrijfsleven. Sommige ondernemers hebben nergens last van of hebben het zelfs drukker dan normaal. Anderen hebben zwaar te lijden van de lockdown. Zij zetten alles op alles om te overleven en dan staat je hoofd doorgaans niet naar energiebesparende maatregelen. Toch zien we ook bedrijven die de luwte gebruiken om bijvoorbeeld hun pand te verduurzamen. Zij hebben nu meer tijd om daar op een goede manier invulling aan te geven, voordat straks de economie weer op stoom komt. Dat voornemen ondersteunen wij met concrete informatie over energiebesparende maatregelen waarmee zij binnen vijf jaar hun investeringen terugverdienen. Voor een ondernemer moeten de inspanningen immers wel in verhouding staan tot de besparingen. Daarom hebben wij het platform DEB.nl opgezet, waar ondernemers stap voor stap kunnen zien wat zij nog kunnen doen, wat hun financiële gewin kan zijn, wat het aan investering vraagt en eventueel waar zij uitvoering van de maatregelen kunnen inkopen. Dankzij steun van de overheid kunnen we dat gratis aanbieden.”

Gezamenlijke bijdrage
“Wat niet iedereen weet, is dat energiebesparing ook een wettelijke verplichting is volgens de Wet milieubeheer. Boven een bepaald energieverbruik moeten ondernemers bovendien aan het e-Loket van RVO rapporteren welke energiezuinige maatregelen zij al hebben genomen. Gelukkig heeft 60 tot 70 procent van de ondernemers al flinke stappen gezet, en dat is echt een compliment waard. Nóg mooier zou het zijn als zij de resterende maatregelen nu ook uitvoeren. Daar zal in de komende jaar strenger op gehandhaafd worden, maar dat hoeft geen doorslaggevend argument te zijn. Dat je met z’n allen een bijdrage levert om klimaatverandering het hoofd te bieden, geeft wellicht veel meer voldoening.”

Wat kun je doen?
Of je nu getriggerd wordt door het financiële voordeel, door de wettelijke verplichting of door jouw intrinsieke motivatie om bewuster om te gaan met de wereld, iedereen kan een positieve bijdrage leveren aan energiebesparing. Succesvol ondernemen en duurzaam besparen gaan gelukkig prima samen, dus wat kun je doen en wie kan je daarbij helpen?

1. Energiebesparing hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. In ieder bedrijf hangt ‘laaghangend fruit’ dat alleen maar geplukt hoeft te worden. Het vervangen van verlichting is daar een goed voorbeeld van. De LED-technologie heeft in de afgelopen tien jaar zo’n ontwikkeling doorgemaakt, dat alles wat niet-LED is, per definitie veel meer energie verbruikt.
2. Goed energiemanagement kan je helpen om onnodige energielekken tijdig op te sporen. Staat de verwarming onnodig aan of te hoog? Gaan de lichten tijdig uit? Is de zonwering omlaag in de ruimte die gekoeld moet worden? Dit soort ingrepen heeft alles met gedrag en bewustwording te maken: alle kleine beetjes helpen.
3. Koeling en verwarming zijn twee belangrijke kostenposten. Zijn jouw installaties wel goed afgesteld en onderhouden? Kun je afgeschreven apparatuur vervangen voor nieuwe, energiezuinige exemplaren? Leent jouw bedrijf zich wellicht voor duurzame verwarmingstechnieken zoals warmte-koudeopslag of warmtepompen?
4. Is jouw bedrijf gevestigd in een oud pand, waar nog nooit iets is gedaan aan verduurzaming? Dan kun je soms wel besparingen op de energierekening realiseren van 40 tot 50%. Denk bijvoorbeeld aan een goede isolatie van wanden en plafonds, de inzet van dubbel glas en/of een optimalisatie van het verwarmingssysteem, al dan niet met duurzame brandstoffen.
5. Hoe veel en hoe snel je kunt besparen, is sterk afhankelijk van de aard van jouw bedrijf en de branche. Daarom zijn er per bedrijfstak Erkende Maatregelen Lijsten (EML) opgesteld, met energiemaatregelen die zich binnen vijf jaar terugverdienen. Als je al die EML-maatregelen uitvoert, voldoe je automatisch aan de wettelijke energiebesparingsplicht.
6. Verbruikt jouw bedrijf jaarlijks vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas(equivalent)? Dan ben je wettelijk verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen én te rapporteren bij het eLoket van RVO. Op WATTjekuntbesparen.nl kun je de check doen en vind je meteen een handig stappenplan.
7. MKB Nederland werkt veel samen met ondernemersverenigingen en brancheorganisaties, omdat zij een fijnmazig netwerk hebben waarlangs zij specifieke kennis en kunde kunnen verspreiden. Vaak organiseren zij (online) informatiebijeenkomsten en verspreiden zij branchegerichte informatiematerialen, dus laat je ook door hen informeren.
8. Wil jij meer inzicht in het totale kosten-batenplaatje? Ga dan naar de energiebesparingsportal DEB.nl (Duurzaam Energie Besparen). Na het invullen van jouw bedrijfsgegevens krijg je een checklist van de te nemen maatregelen, de verwachte besparing en de terugverdientijd. De portal stelt je ook in de gelegenheid om maatregelen te plannen, zodat je rekening kunt houden met de benodigde cashflow.
9. Kijk buiten de grenzen van jouw eigen bedrijf en zoek samenwerking in de keten. Wellicht kan het transport naar toeleveranciers en afnemers efficiënter geregeld worden, of kunnen bepaalde reststromen worden hergebruikt in een circulair proces. Je werkt dan samen met andere ondernemers aan een algehele verduurzaming, waarbij de omschakeling naar duurzame energiebronnen wellicht ook binnen handbereik komt.
10. Energiebesparing is een langetermijnproces en gelukkig kun je bij veel verschillende partijen terecht voor praktische ondersteuning. Niet alles hoeft vandaag of morgen. De belangrijkste tip is: begin!